Jakub Drajer, znany także jako Janek lub Kuba, urodził się 29 września 1910 roku w Grójcu, a swoją życiową podróż zakończył 15 lipca 1943 roku w Warszawie. Był on postacią kluczową w ruchu komunistycznym w Polsce, pełniąc funkcję kierownika techniki Centralnego Wydziału Wojskowego KPP w latach 1932–1934 oraz obwodowego kierownika tegoż Wydziału w latach 1935–1936.
W 1928 roku, pod wpływem swojego starszego brata Józefa, który był członkiem KPP, Jakub zdecydował się dołączyć do Związku Młodzieży Komunistycznej (ZMK), który w 1930 roku został przekształcony w Komunistyczny Związek Młodzieży Polskiej (KZMP). Natychmiast zyskał uznanie, zostając członkiem Komitetu Dzielnicowego ZMK w Grójcu. Od 1931 roku studiował historię na Uniwersytecie Warszawskim, równocześnie pełniąc rolę wychowawcy w Domu Sierot w Warszawie, którego założycielem był Janusz Korczak. W tym okresie zainicjował powstanie organizacji pionierskiej.
Jako działacz Związku Zawodowego Nauczycieli Szkół Żydowskich w Polsce, Drajer wprowadzał innowacyjne podejście do edukacji. Na koniec 1932 roku, postawiono go na czołowej pozycji jako kierownika techniki Centralnego Wydziału Wojskowego KPP. Warto zauważyć, że od 6 kwietnia do 13 października 1934 roku został aresztowany za swoją działalność komunistyczną, a w 1935 roku awansował na „obwodowca” w Centralnym Wydziale Wojskowym KPP.
Kolejne lata jego życia były równie dramatyczne. Po ponownym aresztowaniu w lutym 1936 roku, w 1938 roku został skazany na 12 lat więzienia. Po wybuchu II wojny światowej, drajer, 1 września 1939 roku, wydostał się z więzienia i wraz z żoną Ireną Milską, również aktywną działaczką KPP, udał się do Białegostoku. Tam zaangażował się w prace archiwalne oraz w działalność w ramach komitetu MOPR Zachodniej Białorusi, prowadząc prelekcje dla robotników.
Początkowo w lipcu 1941 roku został aresztowany przez Niemców i umieszczony w obozie koncentracyjnym w Mińsku. Jednakże w listopadzie 1941 roku udało mu się uciec, zabierając ze sobą dziewięciu towarzyszy. Od stycznia 1942 roku wrócił do Warszawy, gdzie w getcie, wspólnie z Józefem Lewartowskim, organizował komórki Polskiej Partii Robotniczej (PPR). W marcu 1943 roku kontynuował swoją działalność po tzw. stronie aryjskiej Warszawy.
15 lipca 1943 roku, podczas tajnego zjazdu konspiracyjnego na Grochowie, został aresztowany i tragicznie zginął podczas próby ucieczki. Jego życie to przykład poświęcenia i zaangażowania w walkę o równość i sprawiedliwość w czasach wielkiej opresji.
Oceń: Jakub Drajer